تعدیلات سنواتی

طبق استاندارد شماره ۶ داریم :
۳۷) اقلام‌ مربوط‌ به‌ سنوات‌ قبل‌ كه‌ در تعديل‌ مانده‌ سود (زيان‌) انباشته‌ ابتداي‌ دوره‌ منظور مي‌گردد را تعدیلات سنواتی گویند،

تعدیلات سنواتی به‌ اقلامي‌ محدود مي‌شود كه‌ از ” تغيير در رويه‌ حسابداري‌“ و ” اصلاح‌ اشتباه‌“ ناشي‌ گردد.
۳۸)  اثر تعديلات‌ سنواتي‌ بايد از طريق‌ اصلاح‌ مانده‌ سود (زيان‌) انباشته‌ ابتداي‌ دوره‌ در صورتهاي‌ مالي‌ منعكس‌ گردد. اقلام‌ مقايسه‌اي‌ صورتهاي‌ مالي‌ نيز بايد ارائه‌ مجدد شود، مگر آنكه‌ اين‌ امر عملي‌ نباشد. اگر ارائه مجدد اقلام مقایسه ای امکان پذیر نباشد این‌ موضوع‌ بايد در يادداشتهاي‌ توضيحي‌ افشا ءشود.

همچنين‌ ميزان‌ و ماهيت‌ اقلام‌ تشكيل‌دهنده‌ تعديلات‌ سنواتي‌ و دلايل‌ توجيهي‌ تغيير در رويه‌ حسابداري‌ و همچنين‌ اين‌ امر كه‌ اقلام‌ مقايسه‌اي‌ صورتهاي‌ مالي‌ ارائه‌ مجدد شده‌ است‌ (يا عملي‌ نبودن‌ ارائه‌ مجدد) بايد در يادداشتهاي‌ توضيحي‌ افشا گردد.

تغيير در رويه‌ حسابداري‌
۳۹) يكي‌ از خصوصيات‌ كيفي‌ صورتهاي‌ مالي‌ قابل‌ مقايسه‌ بودن‌ آن‌ مي‌باشد. براي‌ نيل‌ به‌ اين‌ خصوصيت‌، ثبات‌ رويه‌ در نحوه‌ عمل‌ حسابداري‌ طي‌ هر دوره‌ مالي‌ و نيز از يك‌ دوره‌ مالي‌ به‌ دوره‌ مالي‌ بعد ضروري‌ است‌. از اين رو، نبايد در رويه‌هاي‌ حسابداري‌ تغييري‌ صورت‌ گيرد مگر اينكه‌ به‌ علت‌ رجحان‌ رويه‌ جديد بر رويه‌ پيشين‌، از نظر ارائـه‌ مطلوب‌تر صورتهاي‌ مالي‌ واحد تجاري‌، تغيير در رويه‌ حسابداري‌ قابل‌ توجيه‌ باشد يا اينكه‌ تغيير به موجب‌ قوانين‌ آمره‌ يا استانداردهاي‌ حسابداري‌ جديد، الزامي‌ شود. يكي‌ از مشخصات‌ تغيير در رويه‌ حسابداري‌ اين‌ است‌ كه‌ اين‌ تغيير، حاصل‌ گزينش‌ بين‌ دو يا چند روش‌ حسابداري‌ است‌. چنانچه‌ معامله‌ يا رويدادهايي‌ كه‌ از نظر ماهيت‌ با معاملات‌ و رويدادهاي‌ قبلي‌ به روشني‌ متفاوت‌ است‌، لزوم‌ اتخاذ يك‌ روش‌ جديد يا تعديل‌ روش‌ موجود را ايجاب‌ كند، اين‌ اتخاذ يا تعديل‌روش‌تغييررويه‌حسابداري‌محسوب‌نمي‌شود.
۴۰) چنانچه‌ در رويه‌ حسابداري‌ تغييري‌ صورت‌ گيرد، ارقام‌ مربوط‌ به‌ سال‌ جاري‌، برمبناي‌ رويه‌ جديد منعكس‌ و ارقام‌ مقايسه‌اي‌ سنوات‌ قبل‌ نيز برمبناي‌ رويه‌ جديد ارائـه‌ مجدد مي‌شود. در اين‌ حالت‌، تعديلات‌ انباشته‌ مربوط‌ به‌ سنوات‌ قبل‌، به‌ جهت‌ اينكه‌ هيچ گونه‌ ارتباطي‌ با نتايج‌ عملكرد سال‌ جاري‌ نداشته‌ است‌، نبايد در تعيين‌ سود يا زيان‌ سال‌ جاري‌ دخالت‌ داده‌ شود. تعديلات‌ مزبور بايد از طريق‌ ارائـه‌ مجدد ارقام‌ سالهاي‌ قبل‌ به حساب‌ گرفته‌ شود، درنتيجه‌، مانده‌ سود (زيان‌) انباشته‌ ابتداي‌ دوره‌ نيز بدين‌ ترتيب‌ تعديل‌ خواهد شد. درصورت‌ تهيه‌ خلاصه‌ چندين‌ ساله‌ وضعيت‌ مالي‌ و عملكرد مالي‌، جهت‌ حصول‌ اطمينان‌ از اينكه‌ ارقام‌ مربوط‌ به‌ سنوات‌ قبل‌ برمبناي‌ يكنواخت‌ نشان‌ داده‌ مي‌شود، ارقام‌ مزبـور معمولاً ارائـه‌ مجدد خواهد شد. اگر به‌ دليل‌ عملي‌ نبودن‌، ارقام‌ خلاصه‌هاي‌ چندين‌ ساله‌، جهت‌ انعكاس‌ تغيير در رويه‌ حسابداري‌، ارائـه‌ مجدد نشود، موضوع‌ افشا مي‌گردد. همچنين‌ در صورت‌ ارائـه‌ مجدد، سالهايي‌ را كه‌ مورد تجديد نظر واقع‌ شده‌ است‌، بايد مشخص‌ كرد.

تعديلات‌ انباشته‌ ناشي از تغيير در رويه‌هاي‌ حسابداري‌، همچنين‌ به عنوان‌ آخرين‌ قلم‌ در صورت‌ سود و زيان‌ جامع‌ منعكس‌ مي‌شود تا اثر اين‌ تعديلات‌ براي‌ استفاده‌كنندگان‌ مشخص‌ گردد.
اصلاح‌اشتباه‌
۴۱) ممكن‌ است‌ در دوره‌ جاري‌ اشتباهاتي‌ مربوط‌ به‌ صورتهاي‌ مالي‌ يك‌ يا چند دوره‌ مالي‌   گذشته‌ كشف‌ گردد. اين‌ اشتباهات‌ مي‌تواند ازجمله‌، ناشي از موارد زير باشد:
الف) اشتباه  ریاضی
ب‌) اشتباه‌دربكارگيري‌رويه‌هاي‌حسابداري‌،

ج) تعبير نادرست‌ يا ناديده‌ گرفتن‌ واقعيت هاي‌ موجود در زمان‌ تهيه‌ صورتهاي‌ مالي‌،
د)  تغيير از يك‌ رويه‌ غير استاندارد حسابداري‌ به‌ يك‌ رويه‌ استاندارد حسابداري‌، و
ﻫ) مواردتقلب‌.

اصلاح‌ اين‌ اشتباهات‌ در صورتي‌ كه‌ با اهميت‌ نباشد، در سود يا زيان‌ خالص‌ دوره‌ جاري‌ منظورمي‌گردد

۴۲) در مواردي‌ ممكن‌ است‌ صورتهاي‌ مالي‌ منتشر شده‌ يك‌ يا چند دوره‌ قبل‌ شامل‌ اشتباهات‌ با اهميتي‌ باشد كه‌ تصوير مطلوب‌ را مخدوش‌ و در نتيجه‌ قابليت‌ اتكاي‌ صورتهاي‌ مالي‌ مزبور را كاهش‌ دهد. اصلاح‌ چنين‌ اشتباهاتي‌ نبايد از طريق‌ منظور كردن‌ آن‌ در سود و زيان‌ سال‌ جاري‌ انجام‌ گيرد، بلكه‌ بايد با ارائـه‌ مجدد ارقام‌ صورتهاي‌ مالي‌ سال‌(هاي‌) قبل‌ به چنين‌ منظوري‌ دست‌ يافت‌. درنتيجه‌، مانده‌ افتتاحيه‌ سود (زيان‌) انباشته‌ نيز بدين‌ ترتيب‌ تعديل‌ خواهد شد.

(اصلاح اشتباهات اگر با اهمیت نباشد در سود و زیان سال جاری منظور می شود اما اگربا اهمیت باشد باید ارائه مجدد ارقام صورت های مالی سال های قبل صورت گیرد.

 تعديلات‌ سنواتي‌ ناشي از اصلاح‌ اشتباهات‌ همچنين‌ به عنوان‌ آخرين‌ قلم‌ در صورت‌ سود و زيان‌ جامع‌ منعكس‌مي‌شود.
۴۳) براوردهاي‌ حسابداري‌ ماهيتاً عبارت‌ از تخمين هايي‌ است‌ كه‌ با كسب‌ اطلاعات‌ اضافي‌ در دوره‌هاي‌ بعد ممكن‌ است‌ تغيير يابد. بنابراين‌ اصلاح‌ اشتباه‌ را بايد از اين‌گونه‌ تغييرات‌ تميز داد. به‌ گونه‌ مشابه‌، سود يا زياني‌ را كه‌ پس‌ از مشخص‌ شدن‌ پيامد يك‌ پيشامد احتمالي‌ مورد شناخت‌ قرار مي‌گيرد و برآورد دقيق‌ آن‌ قبلاً ميسر نبوده‌ است‌ نمي‌توان‌ به عنوان‌ اشتباه‌ با اهميت‌ قلمداد كرد.